Europees Parlement stemt over artikel 265

Zojuist om 15.00u is in het Europees Parlement het plenaire debat begonnen over de EU-rechtsstaat en de rechtsstaatsvoorwaarden in de Europese begroting. De Europese Commissie heeft deze voorwaarden, in weerwil van de Europese wet, tot op heden niet toegepast. Later vandaag stemt het Europees Parlement over een resolutie om een rechtszaak op te starten om de Europese Commissie in gebreke te stellen.

Rechtstatelijke voorwaarden aan het ontvangen van Europese gelden zijn sinds januari van dit jaar wettelijk van kracht. De Europese Commissie moet die voorwaarden toepassen door EU-landen die de rechtsstaat niet respecteren te korten op EU-subsidies. Dat mechanisme van "rechtsstaatsconditionaliteit" is er gekomen na jaren van politieke druk vanuit het Europees Parlement, onder andere door D66.

In maart dit jaar heeft het Parlement de Commissie opgeroepen om de wet toe te passen, gelet op het overweldigende bewijs van rechtsstaatsschendingen in meerdere lidstaten. Daarvoor kreeg de Commissie een deadline tot 1 juni. Nu deze deadline verlopen is, onderneemt het Europees Parlement de eerste stap die nodig is om de Europese Commissie te dagen. Een grote meerderheid van het Parlement heeft aangegeven voor de resolutie te stemmen waarin een rechtszaak tegen de Commissie wordt opgestart.

Het draait hierbij om artikel 265 van het Verdrag (Werking van de EU) waaronder een instelling in gebreke kan worden gesteld wanneer er niet gehandeld wordt waar dat wel zou moeten.

Sophie in ’t Veld is Europarlementariër voor D66 en pleitbezorger van rechtsstatelijke voorwaarden aan EU-gelden:

“Er moet in Europa nodig tegenmacht georganiseerd worden tegen het gedogen van rechtsstaatsschendingen in meerdere EU-lidstaten. Het Parlement moet niet alleen blaffen, maar ook bijten. Op dat punt zijn we nu aanbeland. De toekomst van de Europese democratie staat op het spel.”

In ’t Veld is van mening dat de Europese Commissie zich diep moet schamen dat het heeft moeten komen tot een artikel-265-procedure:

"Het is eigenlijk te gek voor woorden dat wij via de Europese rechter moeten gaan afdwingen dat de Europese Commissie de Europese wet naleeft. Dit is een diepe crisis. Een politieke en juridische crisis, maar ook een morele crisis. Europese instellingen, zoals de Commissie, zouden eensgezind achter rechters in Polen, journalisten in Hongarije en tal van onderdrukte groepen moeten staan. In plaats daarvan kiest de Commissie voor vertragingstactieken, om lieden als Viktor Orbán te behagen.”